Pandemia skierowała świat na nowe tory. Sporo mówiło się o powrocie do normalności, teraz jednak doskonale wiemy, że powrócić możemy jedynie do nowej normalności. Nasza branża marketingu, jak każda, jest niezwykle zależna od ekonomii, gospodarki, nastrojów i zmian społecznych. Również strajki, wyzwania związane z kulturą, socjologiczne aspekty funkcjonowania społeczeństwa (także międzynarodowego) wpływają na nasze działania i prowadzone kampanie. Co zatem się zmieniło i co my możemy z tym zrobić?
2020 rokiem zmian, nowych potrzeb i nowych nawyków
Niezaprzeczalnie obecna sytuacja wpłynęła na konsumpcję internetu i mediów społecznościowych. Internauci deklarowali, że spędzają więcej czasu, używając: smartfona (70%), laptopa (47%), komputera (33%), tabletu (23%), smart TV/nośnika do streamingu (32%), konsoli (18%), smart speakera (14%), smart watcha (9,1%) (zob. https://datareportal.com/reports/digital-2020-july-global-statshot).
POLECAMY
Co najważniejsze, deklarujemy również, że zamierzamy utrzymać tendencję w zakresie spędzania czasu w sieci (rys. 1).

Kluczowe, szczególnie w nowym roku, jest śledzenie tych trendów
i zainteresowanie się realnymi statystykami dotyczącymi wykorzystywania internetu i social mediów na stronie: https://datareportal.com
Do spędzenia większej ilości czasu w sieci przyczyniła się przede wszystkim… nuda. Ale nie tylko. Pod uwagę możemy wziąć również takie czynniki, jak: możliwość pracy z domu – gdzie nie mamy zablokowanych social mediów
i możemy korzystać z nich w dowolnym momencie, chęć bycia na bieżąco z newsami, utrzymywanie relacji z przyjaciółmi i rodziną, zakupy w sieci, zdalne nauczanie, wykonywanie pracy.
Wszystko to jednocześnie wpłynęło na sposób konsumpcji sieci. W Polsce na pierwszy plan, w stosunku do roku poprzedniego, wysunęły się Twitter i Pinterest.
Tab. 1. Wzrost użytkowników mediów społecznościowych
Czołowe serwisy społecznościowe miesiąc po miesiącu |
|||||
domena | audyt |
październik 2020 |
listopad 2020 | ||
userzy |
zasięg | userzy | zasięg | ||
facebook.com |
nie | 21 673 656 | 74,76% | 21 695 688 | 74,74 % |
instagram.com |
nie | 8 294 400 | 28,61% | 9 000 720 | 31,01% |
twitter.com |
nie | 7 646 400 | 26,38% | 7 805 808 | 26,89% |
pinterest.com |
nie | 4 833 432 | 16,67% | 5 513 184 | 18,99% |
wykop.pl |
nie | 4 344 840 | 14,99% | 4 307 256 | 14,84% |
siepomaga.pl |
nie | 3 341 736 | 11,53% | 3 093 552 | 10,66% |
chomikuj.pl |
nie | 2 776 032 | 9,58% | 3 018 384 | 10,40% |
pomagam.pl |
nie | 2156 544 | 7,44% | 2 628 288 | 9,05% |
tiktok.com |
nie | 2 427 408 | 8,37% | 2 087 208 | 7,19% |
reddit.com |
nie | 1 677 024 | 5,78% | 1 916 136 | 6,60% |
A wzrosty te widać nadal. Tylko w ciągu jednego miesiąca Pinterest zyskał ponad milion użytkowników! Siedzenie w domu, nuda, szukanie nowych opcji i zainteresowań sprawiły, że chcemy spędzać w tym medium czas, szukać inspiracji i hobby. Zresztą dzięki przeprowadzonym badaniom wiemy, że pewne zachowania, hobby czy sposoby spędzania czasu zostaną z nami na dłużej. Te kluczowe zachowania możemy zawrzeć w Top 10.
Podane procenty mówią o tym, ile osób zamierza kontynuować dane działania w sieci (zob. https://247.com.pl/raport/):
- Bankowość online (59%).
- Spędzanie czasu z dziećmi (50%).
- Gotowanie w domu zamiast gotowych posiłków czy restauracji (50%).
- Regularne dzwonienie/kontakt z rodziną (47%).
- Korzystanie z social mediów (39%).
- Zakupy online produktów niespożywczych (37%).
- Oszczędzanie pieniędzy na „czarną godzinę” (36%).
- Zachowanie dystansu podczas rozmów z ludźmi (34%).
- Odwiedzanie miejsc zapewniających środki bezpieczeństwa (31%).
- Zakładanie maseczek przy wyjściu z domu (30%).
Same już te dane i informacje pozwalają przewidzieć zmiany, które będą kluczowe dla komunikacji: informowanie o zachowanych zasadach bezpieczeństwa w naszej organizacji, wykorzystywanie aplikacji mobilnych czy większy nacisk na działania związane z mediami społecznościowymi.
Musimy jednocześnie pamiętać, że social media to nie tylko Facebook oraz Instagram. Wspomniałam już o wzroście znaczenia Twittera i Pinteresta. Warto pamiętać też o TikToku czy działającej od 2019 roku na polskim rynku Quorze, która również między innymi poprzez pandemię cały czas zyskiwała nowych użytkowników. Mamy także medium społecznościowe, o którym w tym kontekście mówi się bardzo rzadko, a które zrzesza zarówno rodziców, jak i tzw. young adults czy nawet młodszych użytkowników. Mowa o Brainly – największej na świecie wirtualnej platformie edukacyjnej, która pomaga uczniom i rodzicom w nauce w domu oraz wykonywaniu zadań domowych. W trakcie pandemii tylko w marcu portal odwiedziło 200 milionów nowych użytkowników, a w Polsce liczba UU wzrosło z 7 milionów do 11.
Największe wyzwanie to stała zmiana
Ciągła dynamika zmieniającego się otoczenia i warunków brzegowych wymaga elastyczności w działaniu, doprowadza do cyfrowej transformacji oraz wymaga szybkiego i ciągłego kontaktu z klientami i potencjalnymi klientami, którzy oczekują autentyczności, szczerości i opieki. Zmiany związane ze zwiększoną konsumpcją w sieci mogą być jedynie chwilowe. Powstają trendy „buy for life”, a jednocześnie coraz większa liczba osób (nie tylko Polaków) deklaruje, że zamierza zacząć oszczędzać.
Z jednej strony liczby pokazują, że spędzamy coraz więcej czasu w sieci. Z drugiej jesteśmy przebodźcowani, ulegamy click-baitom i fake newsom, scrollujemy z nudów, popadając w apatię przed ekranem komputera czy smartfona, hejtujemy bądź jesteśmy odbiorcami hejtu. Jako konsumenci tak naprawdę nadal do końca nie wiemy, jak się odnaleźć w tej sytuacji. Jak powinniśmy zareagować na ciągłą dynamikę zmian i danych wyjściowych, na zmienne dane, zmienne zachowania konsumentów?
Jak sobie z tym radzić i jak reagować? Przede wszystkim: obserwować, wyciągać wnioski, działać elastycznie w działaniach marketingowych. W mediach społecznościowych to zadanie zdecydowanie jest ułatwione. Musimy jednak pamiętać, że media społecznościowe to tylko wycinek strategii marketingowej, narzędzie w biznesowej maszynie, które prowadzi do celu, ale nie jest jego gwarantem.
Wcześniej, niczym w proporcji Pareta, 80% budżetów przeznaczaliśmy na działania tradycyjne, a 20% na nowe kreatywne rozwiązanie. Nadszedł czas, kiedy to właśnie na non-standard powinniśmy przeznaczać większe kwoty. Szukać nowych rozwiązań i dróg dotarcia do użytkowników, pamiętając, że nie tylko treści w mediach społecznościowych są efemeryczne, ale same media społecznościowe takie są.
I bez pandemii środowisko marketingowe było niezwykle dynamiczne. Teraz daliśmy się jedynie uśpić. W związku z tym dywersyfikacja działania jest kluczowa. Jeszcze nigdy tak jak teraz kluczowe nie było wchodzenie w buty klienta – innymi słowy empatia poznawcza. A nie jest to proste i nie każdy z nas to potrafi. Musimy połączyć tutaj dwie umiejętności – z jednej strony miękką, nomen omen, zdolność empatii. Z drugiej, umiejętność wyciągnięcia tego, co ważne z danych – big data jeszcze bardziej zyska na znaczeniu, a raczej umiejętność wykorzystywania tych danych, która często pozostawia wiele do życzenia.
Title
Byliśmy o krok od upadku TikToka, Facebook wyszedł na drogę wojenną z Apple (który blokuje możliwość targetowania reklam w swoich narzędziach), w związku z prawem unijnym zmieniły się możliwości reklam w Messengerze
i mało kto dzisiaj pamięta o Snapchacie.
Z jednej strony oczekujemy prostej bądź intelektualnej rozrywki, jaką dają nam w komunikacji Lidl czy Netflix. Szukamy odreagowania i potwierdzenia swoich działań czy myśli w RTMach i memach. Z drugiej strony ważniejsze od komunikacji są obsługa posprzedażowa, zrozumienie, działania CSR-owe i bycie blisko swoich klientów. Po raz pierwszy w historii uważam, że to duże marki powinny podglądać małe, nie na odwrót. Małe polskie marki niekoniecznie idealnie radzą sobie z komunikacją, ale doskonale z rozmową, obsługą i budowaniem doświadczeń swoich klientów. A także z elastycznością w działaniu, co doskonale widać w szybkiej digitalizacji działań, stawiania sklepów i całej machiny logistycznej pozwalającej działać w internecie branży HORECA.
Title
Uwadze polecam chociażby takie firmy, jak:
- https://www.facebook.com/JEdynie
- https://merrymeet.me/
- https://www.facebook.com/czyzykpiekarniakawiarnia
- https://www.facebook.com/Kiermash.
Zresztą same doświadczenia jesteśmy w stanie pod każdym względem przenieść do sieci. Widać to było po liczbie organizowanych webinarów – organizowanych lepiej lub gorzej, ale zdecydowanie było na nie zapotrzebowanie. Szkolenia online, „kultura na kliknięcie”, joga, tworzenie zakwasu na chleb, medytacja…
W sieci możemy obecnie znaleźć wszystko. To się nie zmieni. Dlatego musimy być blisko swoich klientów, dawać im doświadczenia, tworzyć filmy, filtry AR na Instagramie, transmisje na żywo na FB i IG, webinary. Jednocześnie musimy stale profesjonalizować swoje działania – konkurencja jest ogromna, a ludzie nie rzucają się już na wszystko, tak jak to było na początku pandemii.
Warto zwrócić uwagę na to, co wydarzyło się na airbnb.pl i ich „Atrakcjach online”. Jednym z bestsellerów jest polski biznes wywodzący się z Krakowa. Właściciele zaczynali jako organizatorzy gier miejskich. Obecnie organizują gry online dla największych przedsiębiorstw na całym świecie, promując się jedynie poprzez… opinie zadowolonych klientów i marketing szeptany – taki prawdziwy marketing szeptany, związany z mówieniem o danej marce i polecaniem jej dalej, a nie polegający na generowaniu sztucznych opinii na forach internetowych.
Nie zastanawiaj się, jak jeszcze wznieść na wyżyny kreatywności swoją komunikację – zastanów się, jak ulepszyć doświadczenia swoich klientów związane nie tylko z social mediami oraz jak być bliżej nich.

Kluczowy trend to właśnie customer experience, a obsługa klienta, jak pisałam wcześniej, to dziedzina oparta na liczbach i danych. Musimy również pamiętać, że sam CX to nie tylko marketing, to każdy punkt styku z marką: user experience, customer care, social media, ekspedientka przy ladzie czy zatrudniona firma kurierska.
Budując doświadczenia w social mediach, nie daj o sobie zapomnieć. Bądź w stałym kontakcie z odbiorcami, aktualizuj informacje, bądź dostępny. Stara prawda mówi, że nie lubimy, kiedy nam sprzedają, ale kochamy kupować. Jednocześnie nie kupujemy przedmiotów ani usług, kupujemy wartości z nimi związane i potrzeby, które nam zapewnią. Dokładnie w ten sposób prowadź swoją komunikację. Nie buduj zasięgów na sytuacjach kryzysowych, chwilowych trendach ani panice. Bądź źródłem rzetelnych informacji, ekspertem w swojej dziedzinie, prowadź narrację opartą na dialogu.
Niezwykle ważne – czy to w dobie kryzysu, czy też na co dzień – jest planowanie naszych działań. Kalendarz contentowy powinien zostać Twoim najlepszym przyjacielem. Planuj content i komunikację, nie działaj impulsywnie, nie rzucaj się na wszystkie trendy, nie wykorzystuj wszystkich możliwości do tworzenia RTM-ów, ale: obserwuj! A na podstawie danych i obserwacji wyciągaj wnioski dotyczące planowania budżetu i jego zmian w czasie, komunikacji czy planowanych kampanii. Wykorzystuj nowe okoliczności.
Media społecznościowe: Twitter, Pinterest rejestrują stałe wzrosty? Być może to idealne rozwiązanie dla Ciebie. Pinterest doskonale rozwija się pod kątem e-commerce, Twitter przeżywa renesans w komunikacji samych użytkowników. Ale podejmuj te decyzję z głową – głową wypełnioną informacjami o Twoich odbiorcach i danymi.